ՄԵԹՅՈՒ ԲՐԱՅԶԱՅԻ ՀԵՌԱՏԵՍ ՀԱՆԴԻՊՈՒՄԸ

ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների երեւանյան այցի օրը խորհրդարանի մամուլի ծառայությունը տեղեկություն էր տարածել ԱԺ խոսնակ Հովիկ Աբրահամյանի եւ ամերիկացի համանախագահ Մեթյու Բրայզայի հանդիպման մասին, որը կայացել էր վերջինիս խնդրանքով: Համանախագահների կարճատեւ այցը կհիշվի, թերեւս, միայն դրանով: Ինչու Մեթյու Բրայզային պետք եղավ այդ հանդիպումը, այդպես էլ մնաց գաղտնիության քողի տակ: Ինչպես եւ այն, թե ինչու Հովիկ Աբրահամյանի հետ չցանկացան հանդիպել Մերզլյակովն ու Ֆասիեն: Համանախագահների այցն ու Դավոսում Հայաստանի ու Ադրբեջանի նախագահների սպասվող հանդիպումը շատերը կապում են ԵԽԽՎ հունվարի նստաշրջանի հետ, որին քննարկվելու է Հայաստանի` ԵԽԽՎ բանաձեւերը կատարելուհարցը: Փորձագետները գտնում են, որ Հայաստանի համար ոչ բարենպաստ ֆոնը համանախագահները կարող են օգտագործել` Հայաստանին ստիպելու ստորագրել ինչ որ տեխնիկական փասռաթուղթ: Մի կողմ թողնենք ստորագրման անկեղծ շահագրգռվածությունը եւ դառնանք Հովիկ Աբրահամյանին, ով, դատելով ամեն ինչից, դառնում է արտաքին քաղաքականության «գորշ կարդինալը»: Բավական է հիշել միայն այն, որ Իրան-Հայաստան երկաթուղու կառուցման մասնակցության «առաջարկը» Պեկին տարավ ոչ այլ ոք, քան Հովիկ Աբրահամյանը: Եւ Եվրոպայի խորհրդի անդամ-պետություններին հայտնի նամակն էլ պատկանում է Հովիկ Աբրահամյանի գրչին: Հայաստանի ԱԺ խոսնակի «արտաքին քաղաքական» հակումների մասին վկայում է նաեւ այն, որ վերջերս նա աշխատանքից ազատեց խորհրդարանի աշխատակազմի ղեկավարին եւ այդ պաշտոնին նշանակեց նախկին փոխարտգործնախարարին: Նկատենք` ոչ թե ֆինանսների կամ էկոնոմիկայի փոխնախարարին, այլ արտաքին գործերի: Ասում են, թե աշխատակազմի նախկին ղեկավարն ազատվեց այն բանի համար, որ խոսնակի նամակը հայտնվեց մամուլում, նաեւ պնդում են, որ խնդիրն այն էր, որ նամակը ծայրահեղ անգրագետ էր: Հայկական որոշ լրատվամիջոցներում հրապարակվեց ռուսերեն թարգմանության բնօրինակը, որում 50-ից ավելի սխալ կար: Իսկ Հովիկ Աբրահամյանին սազում է արդյոք անգրագետ նամակ գրելը: Առավել եւս, եթե նա որոշել է զբաղվել արտաքին քաղաքականությամբ: Նման միտումները շատ արագ են նկատվում դրսից: Առավել եւս այնպիսի դիվանագետն, ինչպես Բրայզան, չէր կարող չնկատել, որ Հայաստանի արտաքին քաղաքականության ծանրության կենտրոնը, թերեւս, տեղափոխվում է խորհրդարան, եւ հենց այստեղ են լուծվելու հարցերը: Դրա համար էլ ընդունելություն խնդրեց Աբրահամյանից:

ՆԱՆՈ ԱՐՂՈՒԹՅԱՆ

Լրագիր

22.01.2009

ԱՆՎՍՏԱՀՈՒԹՅՈՒՆԸ ՎԱՂՈՒՑ Է ՀԱՅՏՆՎԵԼ

Թե ինչ է խոսվել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների եւ Սերժ Սարգսյանի հանդիպման ժամանակ, առայժմ հայտնի չէ: Փոխարենը` դեռ Բաքվում Մինսկի խմբի ամերիկացի համանախագահ Մեթյու Բրայզան մի չափազանց ուշագրավ միտք է հայտնել: Նախ կարծիք է հայտնել, թե Ադրբեջանի եւ Հայաստանի նախագահները պիտի վճռականություն ցուցաբերեն եւ առաջնորդեն իրենց ժողովուրդներին, հետո էլ երկու երկրների հասարակություններին կոչ է արել վստահել իրենց նախագահներին եւ հավատալ, որ նրանք առաջնորդվում են իրենց երկրների շահերով: Մեզ, բնականաբար, ադրբեջանցիների ՙմասը՚ չի հետաքրքրում, ուստի կանդրադառնանք այս հայտարարության միայն այն մասին, որը վերաբերում է հայկական կողմին:

Փաստորեն, Մեթյու Բրայզան Հայաստանի ժողովրդին կոչ է անում վստահել Սերժ Սարգսյանին եւ հավատալ, որ նա առաջնորդվում է հայ հասարակության շահերով: Այսինքն` ամերիկացի դիվանագետն արձանագրում է, որ Հայաստանի ժողովուրդը Սերժ Սարգսյանի նկատմամբ նման վստահություն չունի: Համաձայնվեք` սա բացահայտ ծաղր է Սերժ Սարգսյանի նկատմամբ: Եվ ընդհանրապես, վիրավորական է, որ օտարերկրյա դիվանագետը եկել ու մեր ժողովրդի առջեւ բարեխոսում է իբր այդ նույն ժողովրդի կողմից ընտրված նախագահի համար: Այսինքն, հասարակությունը կարծում է, որ Սերժ Սարգսյանը բանակցությունների սեղանի շուրջ ընդամենը իր անձնական հարցերն է լուծում, բայց Մեթյու Բրայզան համոզում է` ՙգիտե՞ք, իրականում նա ձեր երկրի շահերով է առաջնորդվում, կոչ եմ անում` հավատալ նրան՚:

Բայց ինչո՞ւ է նման կոչի անհրաժեշտություն առաջացել: Ամենայն հավանականությամբ, Սերժ Սարգսյանն ինքն է ինչ-որ կերպ բարձրացրել այդ հարցը` համանախագահներին բացատրելով, որ չի կարող կարգավորման վերաբերյալ որեւէ փաստաթուղթ ստորագրել, որովհետեւ ժողովուրդն իրեն չի վստահում: Բայց ուշադրություն դարձրեք` խոսքը կարգավորման վերջնական համաձայնագրի մասին չէ: Այսպես թե այնպես, վերջնական համաձայնագիրը հանրաքվեի է դրվելու, հետեւաբար` վստահությունն այստեղ կապ չունի, վերջին խոսքը ժողովրդինն է լինելու: Իսկ սա իր հերթին նշանակում է, որ խոսքն ընդամենը բանակցային գործընթացի մասին է: Այսինքն, ժողովուրդը նրան նույնիսկ դա՜ չի վստահում: Համենայն դեպս, Սերժ Սարգսյանը հենց այդպես է ներկայացնում հարցը` փորձելով արդարացնել բանակցությունները ձգձգելու իր ՙմարտավարությունը:

Բայց արդյո՞ք դա այդպես է: Ճիշտ հակառակը` Սերժ Սարգսյանը վերջերս բոլորին համոզում էր, որ մտահոգվելու կարիք չկա, Ղարաբաղի հարցում ամեն ինչ նորմալ է, եւ պատկերացրեք` բոլորը սիրով համոզվեցին: Նույնիսկ արմատական ընդդիմությունը որոշեց առժամանակ դադարեցնել զանգվածային միջոցառումները` նրա նկատմամբ լրացուցիչ ճնշումներ չհրահրելու նկատառումներով: Հիմա հանկարծ այդ ի՞նչ պատահեց, որ Սերժ Սարգսյանը գանգատվում է, թե իրեն չեն վստահում: Ո՞ր սրիկան է այդպիսի բան ասել: Ճիշտ հակառակը` բոլորը նրան վստահում են: Կարող է հանգիստ գնալ եւ ստորագրել ցանկացած փաստաթուղթ (միեւնույն է` ժողովուրդը հանրաքվեով կմերժի): Վերջին հաշվով, չի կարելի հանուն սեփական շահերի ինչ-որ խոստումներ տալ, հետո ՙշառը ժողովրդի վրա գցելով՚ ետ կանգնել խոստումներից: Բա չիմանա՞նք ինչ էր խոստացել: Վերջապես` բա չիմանա՞նք, թե որոնք են այդ տխրահռչակ մադրիդյան սկզբունքները: Վերջին հաշվով, տեսարանը նաեւ գեղագիտական հաճույք կպատճառի: Հետաքրքիր կլինի տեսնել, թե ինչպես է Սերժ Սարգսյանը ՙվճռականություն ցուցաբերելու՚ եւ սկսելու ժողովրդին համոզել, որ պետք է կարգավորման առաջին փուլում վերադարձնել ազատագրված հինգ շրջանները, եւ ինչպես են, ասենք, դաշնակներն ու ռազմահայրենասեր հանրապետականները ձայնակցելու այդ քարոզչությանը: Ի դեպ, չի բացառվում, որ այդ դեպքում նաեւ ՙընտանեկան սկանդալի՚ ականատեսը դառնանք, մեկ էլ տեսար` Ռոբերտ Քոչարյանը հայտնվեց ու Սերժ Սարգսյանին դավաճանությամ մեջ մեղադրեց: Կարգին կզվարճանանք, մանավանդ` եթե Սերժ Սարգսյանն էլ որոշի պաշտպանվել ու հանրության սեփականությունը դարձնի ժամանակին Քոչարյանի տված խոստումները: Ինչեւէ:

Այսպես թե այնպես, մոտ ապագայում Սարգսյան-Ալիեւ հանդիպման համաձայնությունն արդեն ձեռք է բերվել: Իսկ թե հանդիպմանը մասնակցելուց բացի համանախագահներին ուրիշ էլ ինչ խոստումներ է տվել Սերժ Սարգսյանը` պարզ կդառնա հունվարի 27-ին` Ստրասբուրգում: Եթե Հայաստանը ձայնից զրկվի, նշանակում է` ոչ մի խոստում էլ չի տվել, եթե Հայաստանին լրացուցիչ ժամանակ տրվի` նշանակում է Սերժ Սարգսյանը խոստացել է փաստաթուղթ ստորագրել, բայց նրա խոսքին արդեն որեւէ մեկը չի հավատում:

Այնպես որ, ժողովրդի վստահությունն այստեղ կապ չունի: Ժողովուրդը վաղուց է նրան անվստահություն հայտնել, եւ շարունակում է հայտնել ամեն օր: Ընդ որում` բոլո՜ր հարցերում:

ՄԱՐԿ ՆՇԱՆՅԱՆ

Չորրորդ իշխանություն

21.01.2009